Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια;
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι μια σοβαρή πάθηση της καρδιάς κατά την οποία το μυοκάρδιο πάσχει και δεν μπορεί να στείλει αρκετή ποσότητα αίματος στο σώμα. Το αίμα δεν επαρκεί για να θρέψει τους μυς και τα όργανα του σώματος, οι μύες κουράζονται και ο ασθενής με καρδιακή ανεπάρκεια εμφανίζει εύκολη κόπωση και δύσπνοια.
Ταυτόχρονα, σε κάποιους ασθενείς δεν επιστρέφει αρκετό αίμα στην καρδιά, αυτό συσσωρεύεται στις φλέβες, με αποτέλεσμα την εμφάνιση οιδημάτων (κυρίως στα πόδια), στους πνεύμονες και την κοιλιά. Έτσι δικαιολογούνται τα κύρια συμπτώματα της καρδιακής ανεπάρκειας, που είναι η εύκολη κόπωση, τα οιδήματα και η δύσπνοια.
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι συχνή και σοβαρή πάθηση, προοδεύει με το πέρασμα των ετών και ο ασθενής οφείλει να ακολουθεί πιστά την φαρμακευτική του αγωγή, να κάνει σωστή διατροφή, αποφεύγοντας την κατανάλωση άλατος και την πρόσληψη πολλών υγρών, αλλά και να παρακολουθείται τακτικά από τον θεράποντα ιατρό του. Αυτό που έχει μεγάλη σημασία στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, είναι η διατήρηση καλής ποιότητας ζωής, που επιτυγχάνεται με τους παραπάνω τρόπους.
Πώς δουλεύει φυσιολογικά η καρδιά;
Η καρδιά είναι ένας μυς που λειτουργεί σαν αντλία και στέλνει αίμα που οξυγονώνεται στους πνεύμονες, άρα και οξυγόνο αλλά και θρεπτικά συστατικά σε όλο το σώμα. Η καρδιά χωρίζεται σε δύο μέρη, τo δεξί και το αριστερό.
Η βασική κοιλότητα της καρδιάς, η αριστερή κοιλία στέλνει το αίμα μέσω μιας κεντρικής αρτηρίας (αορτή) σε όλες τις αρτηρίες του σώματος, από τις οποίες θα αιματωθούν όλα τα όργανα. Στη συνέχεια, από τα όργανα και συγκεκριμένα διαμέσω των φλεβών, το αίμα θα επιστρέψει στην καρδιά, στο δεξιό μέρος αυτής και από εκεί θα περάσει στους πνεύμονες, όπου θα οξυγονωθεί, για να καταλήξει στην αριστερή καρδιά, που και πάλι θα στείλει το αίμα στην αορτή και σε όλα τα όργανα.
Φυσιολογικά, η καρδιά εξωθεί και παρέχει στο σώμα περίπου 5 λίτρα ανά λεπτό αίμα. Στην περίπτωση της καρδιακής ανεπάρκειας, η παροχή αυτή του αίματος μειώνεται σε λιγότερο από 4 λίτρα το λεπτό, με αποτέλεσμα να μην επαρκεί η ποσότητα για την κάλυψη των αναγκών του σώματος.
Πού οφείλεται η καρδιακή ανεπάρκεια;
Η κύρια αιτία που προκαλεί την καρδιακή ανεπάρκεια είναι η στεφανιαία νόσος. Το έμφραγμα του μυοκαρδίου νεκρώνει κάποιο μέρος της καρδιάς και μειώνεται έτσι η συσταλτικότητα της.
Άλλες αιτίες που προκαλούν καρδιακή ανεπάρκεια είναι παθήσεις των βαλβίδων, των πνευμόνων, λοιμώξεις (μυοκαρδίτιδα), μυοκαρδιοπάθειες, όπως η διατατική ή η υπερτροφική, συγγενείς καρδιοπάθειες κ.ά.
Ποιες εξετάσεις βοηθούν στη διάγνωση της;
Καταρχάς η λήψη ιστορικού και η κλινική εξέταση του ασθενή έχουν μεγάλη σημασία. Στη συνέχεια ακολουθεί το ηλεκτροκαρδιογράφημα, η ακτινογραφία θώρακος, αλλά και οι βιοχημικές εξετάσεις αίματος. Το υπερηχογράφημα καρδιάς (τρίπλεξ) όμως είναι η κυρίαρχη εξέταση, που θα δείξει το μέγεθος της νόσου.
Εφόσον το υπερηχογράφημα καρδιάς επιβεβαιώσει την επηρεασμένη συσταλτικότητα του καρδιακού μυός, ο ιατρός πιθανόν θα ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις, όπως σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου, στεφανιογραφία, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία καρδιάς κ.α.
Τι συμπτώματα έχει ο ασθενής με Καρδιακή Ανεπάρκεια;
- Συμπτώματα στεφανιαίας νόσου, όπως πόνος στο στήθος (στηθάγχη) κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας.
- Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια), είτε σε ηρεμία είτε σε δραστηριότητα.
- Αδυναμία κατάκλισης, λόγω δύσπνοιας, που απαιτεί να έχει ο ασθενής πάνω από 2-3 μαξιλάρια ή αναγκάζεται να σηκωθεί από το κρεβάτι για να αναπνεύσει, νομίζοντας ότι του λείπει ο αέρας.
- Οίδημα στα πόδια ή οίδημα στην κοιλιακή χώρα.
- Έντονος βήχας, εκκρίσεις ή μειωμένος κορεσμός οξυγόνου στο παλμικό οξύμετρο.
Τί πρέπει να κάνει ο ασθενής με Καρδιακή Ανεπάρκεια;
Η πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση της ΚΑ γίνεται με την καλή συνεργασία ασθενή και ιατρού, μέσω της στενής παρακολούθησης και της σωστής τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής, αλλά και την υιοθέτηση από τη μεριά του ασθενή ενός καλού τρόπου ζωής.
Είναι απαραίτητο να εφαρμόζεται από τον ασθενή:
- Καθημερινό περπάτημα,
- Παρακολούθηση της δίαιτας (περιορισμός στο αλάτι),
- Αποφυγή καπνίσματος και αλκοόλ,
- Παρακολούθηση του βάρους του (με καθημερινό ζύγισμα μετά την πρωινή ούρηση),
- Παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης και των σφύξεων/λεπτό,
- Παρακολούθηση των συμπτωμάτων και αν εμφανιστεί αλλαγή, άμεση επικοινωνία με τον ιατρό,
- Έλεγχος πιθανών λοιμώξεων, καθώς απορρυθμίζουν τον ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια,
- Σωστή τήρηση λήψης φαρμάκων,
- Αποφυγή λήψης άλλων φαρμάκων ή βιταμινών ή άλλων ουσιών, χωρίς την έγκριση του θεράποντος ιατρού,
- Σωστή ρύθμιση άλλων νοσημάτων, που έχει ο ασθενής, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης ή η αρτηριακή υπέρταση και σωστή λήψη φαρμακευτικής αγωγής, για αυτά τα συνυπάρχοντα νοσήματα,
- Εμβολιασμός σύμφωνα πάντα με τη σύσταση του ιατρού για γρίπη, ερπητοϊό σε κάποιους ασθενείς και πνευμονιόκοκκο, αλλά και για άλλα μικρόβια ανάλογα με τον ασθενή.
