Το ΗΚΓ είναι μία ακίνδυνη, απλή και ιδιαίτερα χρήσιμη εξέταση, που μπορεί να βοηθήσει στην έγκαιρη διάγνωση των περισσότερων καρδιακών και ορισμένων μη καρδιακών παθήσεων. Για λόγους προληπτικούς λοιπόν, πρέπει όλοι ανεξαρτήτως ηλικίας (συχνότερα σίγουρα στους ενήλικες) να υποβάλλονται στην εξέταση. Όταν υπάρχει υποψία καρδιακής πάθησης και η συμπτωματολογία συμβαδίζει με αυτή (ταχυκαρδία, πόνος στο στήθος, στηθάγχη κ.α.) τότε η εξέταση θεωρείται πολύτιμη ως προς τη διάγνωση.
Η εξέταση είναι συμπληρωματική της κλινικής εξέτασης και θεωρείται χρήσιμη στον προληπτικό έλεγχο ατόμων που πρόκειται να συμμετάσχουν σε αθλητικές δραστηριότητες.
Τι πρέπει να γνωρίζετε για το ηλεκτροκαρδιογράφημα:
- με την εξέταση αυτή δεν απεικονίζεται ολόκληρη η λειτουργική ικανότητα της καρδιάς αλλά η καταγραφή της ηλεκτρικής ενέργειάς της. Μπορεί δηλαδή ακόμα και σε μία παθολογική κατάσταση της καρδιάς το ηλεκτροκαρδιογράφημα να είναι φυσιολογικό
- η αξία της εξέτασης είναι μεγάλη, καθώς συμβάλλει στη διάγνωση ισχαιμίας του μυοκαρδίου, στη διάγνωση του οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου, των αρρυθμιών και άλλων παθολογικών καταστάσεων.
Προετοιμασία:
Πριν το ηλεκτροκαρδιογράφημα ο ασθενής θα πρέπει να είναι ήρεμος και για μερικές ώρες πριν να μην έχει ασκηθεί έντονα, να έχει πιει καφέ ή να έχει λάβει φάρμακα χωρίς εντολή γιατρού. Το αποτέλεσμα μπορεί να επηρεαστεί ακόμα και από την ομιλία ή την κινητικότητα.
Πώς γίνεται το ηλεκτροκαρδιογράφημα:
Τα μικρά ρεύματα που παράγονται στην καρδιά μας οφείλονται στην ηλεκτρική διέγερση του μυοκαρδίου αρχικά των κόλπων της καρδιάς και στη συνέχεια των κοιλιών. Αυτά, αφού φιλτραριστούν και ενισχυθούν, καταγράφονται στο γνωστό θερμογραφικό χαρτί. Σε αδρές γραμμές το έπαρμα P , οφείλεται στο ρεύμα που παράγεται όταν συσπώνται οι κόλποι της καρδιάς, το έπαρμα QRS που είναι συνήθως το μεγαλύτερο παράγεται όταν συσπώνται οι κοιλίες της καρδιάς, ενώ το έπαρμα Τ παράγεται όταν σταδιακά το μυοκάρδιο των κοιλιών επανέρχεται στην κατάσταση ηρεμίας. Πέρα από το μέγεθος και το σχήμα των επαρμάτων, έχει σημασία η ακριβής τους διάρκεια, όπως και η ακριβής μεταξύ τους απόσταση. Τα σημεία από τα οποία λαμβάνονται τα ρεύματα είναι συγκεκριμένα και είναι 10, ένα στον δεξιό καρπό, ένα στον αριστερό καρπό, ένα στον δεξιό αστράγαλο, ένα στον αριστερό αστράγαλο και έξι στο θώρακα γύρω από την καρδιά.
Με το συνδυασμό των πληροφοριών σχηματίζονται 12 συνολικά γραφήματα, με τα οποία βλέπουμε την ηλεκτρική κατάσταση της καρδιάς από 12 πλευρές, οι έξι αφορούν το κατακόρυφο επίπεδο (όπως είναι τα χέρια και τα πόδια μας και λέγονται απαγωγές των άκρων, I, II, III, aVR, aVL, aVF) και οι άλλες έξι αφορούν το οριζόντιο επίπεδο και λέγονται προκάρδιες απαγωγές (V1, V2, V3, V4, V5, V6). Φυσικά η αλληλουχία των γραφημάτων με βάση και την ταχύτητα που τρέχει το χαρτί, μας δίνει τη συχνότητα και το είδος του ρυθμού με τον οποίο πάλλεται η καρδιά. Παρακάτω βλέπετε ένα πλήρες φυσιολογικό καρδιογράφημα ενήλικα:
Κάθε πότε πρέπει να κάνετε ηλεκτροκαρδιογράφημα:
Εάν δεν υπάρχει γνωστό πρόβλημα υγείας, ο έλεγχος αυτός είναι καλό να γίνει κάποια στιγμή στο πλαίσιο των προληπτικών εξετάσεων ώστε να υπάρχει ένα υπόδειγμα που θα χρησιμεύσει για αναφορές στο μέλλον. Συνιστάται, επίσης, να γίνεται καρδιολογικός έλεγχος στα παιδιά και στους ανθρώπους που γυμνάζονται συστηματικά.
Εάν υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα με μόνιμα καρδιολογικά προβλήματα, τότε σίγουρα πρέπει αναλόγως την περίπτωση να κάνουμε συχνά καρδιογραφικό έλεγχο. Για παράδειγμα εάν έχουμε βηματοδότη καλό είναι κάθε έξι μήνες να γίνεται καρδιογράφημα. Εάν έχουμε σοβαρό πρόβλημα με κάποια βαλβίδα της καρδιάς, όπως σοβαρή στένωση αορτικής βαλβίδας, τότε πρέπει επίσης ανά εξάμηνο να γίνεται εκτός από καρδιολογική εξέταση με τρίπλεξ καρδιάς και καρδιογράφημα. Εάν έχουμε περάσει έμφραγμα του μυοκαρδίου, πρέπει επίσης να γίνεται προγραμματισμένα καρδιογράφημα τουλάχιστον ανά 12 μήνες. Εάν έχουμε διαβήτη και ειδικά αν παράλληλα καπνίζουμε, καλό είναι να ελεγχόμαστε με καρδιογράφημα ανά έτος.
